Antistoffen tegen intrinsieke factor (test)

Vitamine B12 (cobalamine) wordt in het laatste deel van de dunne darm (ileum) opgenomen. Vitamine B12 wordt vooral opgenomen door het lichaam als het gekoppeld is aan het stofje intrinsic factor. Dit stofje is een bestanddeel van maagsap, dat geproduceerd wordt door het maagslijmvlies. Als het maagslijmvlies blijvend ernstig beschadigd is, kan het (vrijwel) geen maagsap meer produceren. Er wordt dan ook geen intrinsic factor meer aangemaakt. Hierdoor kan op den duur een vitamine B12-tekort ontstaan, omdat het lichaam geen vitamine B12 meer op kan nemen.

Een vitamine B12-tekort kan ook ontstaan wanneer er nog wel voldoende intrinsic factor wordt geproduceerd.

De test bepaalt de aanwezigheid van antistoffen tegen intrinsieke factor in bloed. Intrinsieke factor (intrensic factor) is nodig voor de opname van vitamine B12 uit het voedsel. Het is een glycoproteïne dat door de pariëtale cellen in de maagwand wordt geproduceerd. Na koppeling van intrinsieke factor met extrinsieke factor (vitamine B12) vindt transport door de darmwand plaats.
Antistoffen tegen intrinsieke factor leiden tot ontstekingen van de maagwand waardoor de productie van intrinsieke factor wordt verstoord en dus ook de opname van vitamine B12. Omdat vitamine B12 een belangrijke bouwstof is voor de aanmaak van rode bloedcellen kan gebrek aan vitamine B12 leiden tot bloedarmoede. Deze specifieke vorm van bloedarmoede heet ‘penicieuze anemie'.
Normaal gesproken maakt het afweersysteem (immuunsysteem) antistoffen aan om lichaamsvreemde indringers, zoals bacteriën of virussen, te verdrijven. Maar soms gaat er wat mis en worden er antistoffen geproduceerd tegen een lichaamseigen verbinding, in dit geval intrinsic factor, waardoor een lichaamsfunctie wordt verstoord en een ziekte kan ontstaan. We spreken van een autoimmuunziekte (auto betekent ‘zelf'). De vorming van autoantistoffen kan dus gezien worden als een 'vergissing' van het afweersysteem.

 Wat betekent de uitslag?

Normaal

Bij gezonde mensen zijn geen antistoffen tegen intrinsieke factor aanwezig en is de test negatief.
Foutief negatief
Afwezigheid van antistoffen tegen intrinsieke factor sluit pernicieuze anemie niet uit.
Verhoogd
Bij 80% van de patiënten met pernicieuze anemie komen antistoffen tegen intrinsieke factor voor. De antistoffen zijn zeer specifiek voor de ziekte.